Projekat prvog kompletnog prevoda i objave 23 tomova ''Zohara'', Knjige Sjaja, na srpski jezik, uz originalni tekst dela na aramejskom i hebrejskom jeziku, transliteracijom i neophodnim komentarima. Izdanje je obogaćeno posebnim osvrtom i pojašnjenjima vrlo specifične terminologije koja prati glavninu dela te predstavlja njen ključni segment za razumevanje celine, odnosno kabale kao glavnog toka jevrejskog misticizma koji ovo delo utemeljuje.
''On je Mesto ovoga sveta, ali svet nije Njegovo mesto.''
Generalni cilj projekta izdavačke kuće Metaphysica jeste kompletna objava 23 tomova knjige ''Zohar'', kapitalnog dela jevrejske mistične misli koje je kabalu utemeljilo glavnim pravcem za razumevanje jevrejskog misticizma i koje će ovom prilikom po prvi put u istoriji, i u literarnoj celosti, biti objavljeno i dostupno svim zainteresovanim čitaocima iz ex Yu regiona na srpskom jeziku. Važno je naglastiti kako svaki pojedinačni tom dolazi s originalnim tekstom dela na aramejskom i hebrejskom jeziku, uz posebno naglašavanje, tumačenje i direktan prevod svih sadržajno bitnih delova iz TaNaH-a (Jevrejske Biblije תנ”ך). Korpus teksta dodatno je obogaćen pažljivo prilagođenom transliteracijom svih neophodnih reči, izraza i citata što čitaocima omogućava da pojedine i posebno značajne delove ovog dela tokom čitanja izgovaraju kao u originalu, baš onako kako bi to činio i čitalac na hebrejskom jeziku. Na ovaj način svima je omogućeno da osete sâmu srž Zohara iz jedne dublje, duhovne perspektive bazirane na detaljnoj, gotovo ortodoksnoj analizi koja teče stih po stih. Sloj po sloj. Ovako priređena Knjiga Sjaja (Sefer Ha'Zohar, ספר הזוהר) omogućava svima koji se služe jugoslovenskim jezicima da budu aktivno uključeni u promišljanje ove izvorne jevrejske mistične materije, pravo s njenog izvorišta i jezika kojim je pisana.
Zbog obima celokupnog projekta (23 tomova), kompleksne tematike, te svake pojedinačne knjige koja po tomu u proseku dolazi u rasponu od 300-700 strana, tiraž nije veliki. Ukupan broj po svakom pojedinačnom tomu Zohara iznosiće 300 primeraka. Od tog broja 150 kopija je predviđeno za domaće, srpsko tržište, dok je druga polovina i preostalih 150 primeraka usmereno ka čitaocima iz regiona ali i za sve one koji žive van prostora Balkana, širom dijaspore. Svaki tom dolazi u ručno koričenom tvrdom povezu (pogledajte), dok će od ukupnog tiraža biti dostupno i 23 kompleta u posebnom bibliografskom, divot izdanju - s platnenim povezom, zlatotiskom i monogramom kupca.
Knjige koje su pred vama izdanak su, između ostalog, globalnog projekta pokrenutog od strane, i za života, rabina Filipa Berga (שרגא פייבל פיליפ ברג), baziranog na originalnom tekstu prvog prevoda Zohara s aramejskog na hebrejski jezik iz pera čuvenog rabina iz 19. veka Jehude Ašlaga (יהודה לייב הלוי אשלג), poznatog i kao Gospodar Merdevina (Ba’al Ha’Sulam, בעל הסולם) - jer nas je uspeo do novih visina u razumevanja ovog bisera Jevrejske religije, te pravca mistične misli utemeljenog na judaizmu.
Delo na naš jezik dolazi uz mnogobrojne, dodatne i više nego značajne komentare i fusnote domaće redakcije koja sada nudi još jedno posebno i istovremeno neophodno dublje sagledavanje kabale kao tek jednog vida jevrejskog misticizma, ali iz jedinog merodavnog ugla - ugla jevrejske vere, judaizma. Na ovaj način čitaocima se po prvi put nudi puni pristup jevrejskoj izvornoj, odnosno ortodoksnoj kabali kao svojevrsnom sistemu dubljeg religijskog promišljanja i zaključivanja.
Takođe treba naglasiti i činjenicu da je ''Zohar'' poslužio kao ugaoni kamen daljem grananju drugih mističnih tradicija i tumačenja, posebno onih koje su danas poznate kao zapadni hermetizam, odnosno hrišćanski misticizam, ili hrišćanska kabala. Ta pojava je dovela do preporoda mistične misli u Evropi. Tome posebno svedoče društva koja su nastajala s kraja XIX i početka XX veka...
Jer ''kao Tvorac prostor-vremena...
Objašnjenje iskaza: „Ovo su imena“ proizlazi iz rasprave o značenju stiha: „Razumni će sijati….“ U ovome se, kako saznajemo krije tajna Nebeskog svoda, koji obasjava Edenski vrt i Drvo života. Oni koji su obdareni Mudrošću – anđeli koji su izvan i unutra, kao i životodavne duše ponikle iz Drveta života - nastanjuju ovo Drvo i zaslužuju večni život. Grane ovog Drveta se prostiru nad svim oblicima i bićima Svetosti, a plod njegov daje život svima. Što se tiče Nečiste strane, njoj nema mesta na Drvetu života, niti se može hraniti njegovim plodovima.
Sledi rasprava o krasoti samog Drveta, čije grane sežu u nepregledne visine, prelivajući se u prozračne boje: belu, crvenu i zelenu. Rasprskavajući se i prelamajući, ove boje imaju samo jedno polazište i konačište – Drvo života. Iz ovog Drveta, dvanaest Plemena Izrailjevih pođoše u Egipat, u izgnanstvo, sa svetlošću bez sjaja (Malhut), praćeni mnoštvom nebeskih legija.
Ovim putem obaveštavamo ljubitelje dela ''Sefer Ha'Zohar'' da ćemo nakon devetog toma Knjige Sjaja obustaviti pretplatu za naredne tomove koja je do sada važila. Povoljnost da kupe s popustom buduće tomove dela imaće samo članovi kluba „ljubitelji metafizičke literature“.
...On ne boravi u prostor-vremenu.''
Poštovani ljubitelji jevrejskog misticizma i kabale,
Sa sedmim tomom završili smo ciklus ''Zohara'' čija je tema Postanje (Berešit, בראשית) i to je celina za sebe. Ko je od čitalaca imao strpljenje da sačeka svršetak objavljivanja sedam tomova Knjige Sjaja, stekao je nemerljivo dragocenu mudrost koja će mu značiti u životu.
Onome ko nije obezbedio dosadašnje tomove Zohara nudimo povoljnost da svih sedam tomova kupi s jedinstvenim popustom! Puna cena je 27,400.00 dinara, ili 234.00 evra, dok bi s popustom iznosilo 21,000.00 dinara, ili 180.00 evra. U krajnji iznos uračunat je i trošak poštarine!
Ponuda važi samo za komplet, radi se o vrlo ograničenom broju kompleta – svega deset – molimo zainteresovane da nam se što pre jave!
Jocer or u’bore hošeh; Ose šalom u’bore ra; Ani Adonaj ose kal ele
Koji pravim svetlost i stvaram mrak; Gradim mir i stvaram zlo; Ja, Ha’Šem, činim sve to
Sedmim tomom Zohara zatvara se prva veća celina u mističnom tumačenju ''Tore'' (תורה), reč je o biblijskoj temi ''Postanka'' (Berešit, בראשית). Dakle, tomovi od 1. do 7. pružaju nam uvid u dublje tumačenje Stvaranja i sve u maestralnom dahu jevrejske ezoterne tradicije.
Takođe, počev od 7. toma, kao dodatak štampanom delu, prilažemo čitaocima i rečnik, glosar kabalističkih pojmova kao i onih iz oblasti standardnih jevrejskih običaja. To znači da će se od sada, osim u elektronskom obliku, glosar, odnosno rečnik pojmova i jevrejskih običaja nalaziti i u štampanoj verziji Zohara, s idejom da sa izlaskom svakog narednog nastavka glosar bude sve bogatiji novim neophodnim pojmovima i drugim kompleksnim odrednicama koje su od suštinskog značaja za čitanje i razumevanje Zohara.
Knjigom ''Zohar'' zatvara se krug razvoja jevrejskog misticizma i ovim fundamentalnim tekstom jevrejske misli i dubljeg tumačenja teksta Biblije dobijamo čvrstu osnovu za ono što danas zovemo kabala (קבלה). Knjiga Sjaja predstavlja ključno delo koje uz odgovarajuća tumačenja i komentare daje uvid u mnoge tajnovite tokove reke znanja i mudrosti koju zovemo zakonom, ''Torom'' (תורה). Zato ''Sefer Ha'Zohar'' (ספר הזוהר) smatramo temeljnim kamenom mitske kosmogonije i mistične psihologije čoveka u njegovom konstantnom usponu ka izvorištu.
Spis prvi put dolazi pred oko javnosti u XIII veku, kada ga objavljuje njegov prvi urednik, Moše de Leon (משה די לאון). On tada autorstvo Zohara pripisuje rabinu Šimonu bar Johaju (שמעון בר יוחאי), poznatijem pod akronimom RaŠBI (רשב''י) te Zohar tada počinje da cirkuliše među Jevrejskim življem kao značajna nadopuna razumevanju judaizma uopšte...
Hitrapijta be’jom cara, car koheha
Kloneš li u dan bede, bedna ti je snaga
Kabala je tek jedan je od koncepata misticizma unutar jevrejske vere, judaizma (ja’adut, יהדות), te koja nastoji da objasni svet, i šire uticaje u njemu, na osnovu specifičnih tumačenja teksta, odnosno simbola, ezoternog znanja i drugih numeričko-slovnih odnosa - gematrije.
Jevrejski misticizam je, prosto rečeno, nerazdvojni deo teksta ''Tore'' (תורה), te jevrejske ''Biblije'' (TaNaH, תנ”ך) i vere (emuna, אמונה), kroz koje čovek uči kako biti Čovek (Iš, איש), onaj koji teži da bude izdvojen.
Iz ugla našeg savremenog doba ovde moramo pomenuti jednog od uticajnijih mislilaca, kao i pisca komentara na oba pomenuta dela, a koji je uneo ruah (רוח) svežine i pokrenuo sasvim novi talas interesovanja javnosti za obe knjige. To se dogodilo u doba kada su informacije bile daleko dostupnije nikad većem broju ljudi, što je verovatno i dovelo do novog velikog interesovanja kako u tumačenju, tako i u shvatanju Jecire i Bahira. Naravno, govorimo o velikom, mudrom rabinu Ariju Kaplanu (אריה משה אליהו קפלן) koji je svojim lucidnim promišljanjima i jednim od najbritkijih tumačenja učvrstio značaj ''Sefer Jecire'' i ''Sefer Bahira'' za naredna pokoljenja. No Kaplanov verovatno najveći značaj prvenstveno leži u tome što je on u svom radu spajao i mirio one dve krajnosti ljudske misli, one bez kojih sutra neće biti definitivnog odgovora na pitanja za kojima hodamo.
Naime, sem što je važio za jednog od najvećih učenjaka svog vremena, kao rabin ortodoksne struje judaizma, Kaplan je po profesiji bio i diplomirani fizičar s Univerziteta Merilend u Sjedinjenim Državama. Upravo tim i takvim objedinjenim znanjem i pristupom kojeg se držao pokazao je koliki je značaj aktivnog i uporednog bavljenja podjednako duhovnim pitanjima i principima, kao i prirodnim naukama. Jedinstvenim i simultanim radom kroz oba aspekta ispoljavanja naše univerzalne problematike, kroz duhovnu i naučnu prizmu, ukoliko se istinski teži odgonetavanju misterija ovog sveta.
Nažalost, rabin Kaplan je prerano napustio naš svet, 1983. godine, sa samo 48 godina...
Izjava čuvenog književnika, esejiste, dramaturga, scenariste, dugogodišnjeg urednika Dramskog programa Televizije Beograd, dobitnika NIN-ove nagrade, kao i redovnog profesora dramaturgije na Fakultetu dramskih umetnosti u Beogradu Filipa Davida.
Reč je o najavi promocije knjige Zohar na srpskom jeziku, u organizaciji Jevrejske opštine Beograd (JOB), ali i šire diskusije pod nazivom ''Kabala - Jevrejski misticizam, značenje i uticaj'' koja se dogodila 7. maja 2021. godine putem Zoom platforme i koja je tim povodom okupila više od 50 ljudi koji su aktivno mogli da sudeluju u diskusiji.
Itgal ve’itgaš šeme raba
Neka Mu je Ime blagosloveno zauvek i zanavek
Zohar predstavlja temeljno ezoterno delo jevrejske mistike kojim se kabala utemeljuje glavnim pravcem jevrejskog misticizma. Tok mistične misli koji svojim dubokim značajem oblikuje i mnoge druge potonje pravce i hermetičke struje donoseći preporod na polju verske filozofije, mnogo šire od izvornog, jevrejskog toka. Delo je pisano hebrejskim i aramejskim jezikom te na taj način obiluje simboličnom upotrebom ovih dvaju veoma bliskih, znakovitih semitskih jezika, koji istovremeno predstavljaju i prirodu slova i brojeva, te im je u prirodi da budu veoma fluidni jedan spram drugoga.
Kabala predstavlja glavni tok jevrejskog misticizma koji potencijalno nudi dublja i mnogo kompleksnija objašnjenja na mnoga jednako složena, paradoksalna i problematična verska pitanja i sve utemeljeno na dubinskom, odnosno slojevitom alegorijskom čitanju originalnog teksta jevrejske Biblije iz više različitih uglova simultano.
Judaizam je od suštinskog značaja i predstavlja glavno izvorište koje uspostavlja temelje jevrejskoj veri. Potom, kroz jevrejski misticizam, te kabalu kao njen najrazvijeniji i najzastupljeniji pravac promišljanja, mi dobijamo osnovu za dublje zalaženje u okvire judaizma koji prevazilaze početno, ali i najzastupljenije egzoterno tumačenje, te bukvalno čitanje biblijskog teksta. Samim time kabala je neotuđivi deo judaizma. Njen alat za dublje proučavanje ideje Boga, postanja i sveobuhvatne realnosti na svim nivoima postojanja.
Judaizam je religija koja propoveda veru u jednog, bestelesnog i samo duhovnog Boga. Boga koji predstavlja sveukupnost moralnih savršenstava, a čije Ime, zbog svetosti, nije dozvoljeno uzaludno izgovarati. Judaizam se temelji u poslušnosti prema božanskom zakonu koji je u ”TaNaH”-u, odnosno hebrejskoj ”Bibliji”, ”Tori”, odnosno Mojsijevom Petoknjižju. Reč je o rukopisima objedinjenim u 24 tematske knjige, pisanim na hebrejskom i delimično na aramejskom jeziku, a koji govori o istoriji, idejama i društvenim borbama judinog naroda. Ujedno ovo delo čini i izvorište pravnih propisa, kao i zbir starih mitova verovatno delom preuzetih od drugih, još starijih naroda istoka.
Hebrejski jezik predstavlja jezik kojim je napisana jevrejska Biblija i koji, kao takav, predstvalja ključ za celokupno i najpotpunije razumevanje Biblije, kao temelja monoteizma, ali i potonjih Avramskih religija koje su se razvile iz primarnog jevrejskog koncepta - hrišćanstva i islama. Poznavanje hebrejskog jezika otvara vrata razumevanju centralnog pravca jevrejskog misticizma, odnosno kabale, koja je bez upotrebne vrednosti hebrejskog jezika u potpunosti kriptovana inerazumljiva. Jevrejska vera za svog utemeljivača ima Mojsija, vođu i zakonodavca koji je narod oslobodio egipatskog ropstva i na gori Sinaj dao tablice sa zapovestima koje su postali temelji jevrejske religije.
Svaka religija ima svoje specifične pravce i vidove bavljenja teškim, kompleksnim pitanjima koja se direktno tiču njihovog matičnog verskog sistema. Hrišćanima je na raspolaganju, između ostalih, isihazam. Islamu je poznat sufizam. Isto tako i mnoge hrišćanske podvarijacije imaju svoje mistične pravce koji se često nazivaju njihovim kabalama, a sve to po uzoru na jevrejsku. Otud hrišćansku kabalu nazivamo cabala. Dok je hermetistima na raspolaganju qabbalah. Svakako sve tri imaju određenih dodirnih tačaka, iako potonje dve izvornu ideju monoteizma u određenoj meri modifikuju i na taj način je odvajaju od striktnih jevrejskih korena.
Izdavač prvog kompletnog prevoda Zohara na srpski jezik je izdavačka kuća Metafizika iz Beograda.
Celokupno delo Knjige Sjaja, Zohar, broji ukupno 23 knjige, dvadeset i tri tomova koji postupno obrazlažu neka od najzahtevnijih pitanja i nedoumica jevrejske vere, ali i hermetizma generalno.